Yurtdışı Askeri Varlık ve Dış Politikaya Etkisi

Moderatör Tolga SAKMAN, konuşmacıları tanıtarak panelde tartışılacak olan konuları sıralamış ve devletlerin, yurtdışında üs kurması ve kuvvet bulundurmasının hukuki altyapısının ne olduğu, hangi şartlarda ve ne sebeple bu durumun sağlanacağını tartışacaklarını belirtmiştir. Akabinde, yurt dışındaki askeri varlıkların örnekler üzerinden konuşulacağını ifade etmiş ve konuşmacılara söz hakkı vermiştir.

Prof. Dr. Mesut Hakkı CAŞIN, yurtdışındaki askeri varlığın hukuki altyapısı hakkında konuşmasına başlamış ve Roma hukukundan beri temel kural olan, asker gönderen devletin hukukunun uygulandığını ifade etmiştir. Savaş ya da barış halinde askeri varlığı kabul edilen yabancı devletin kurallarının geçerli olacağının altını çizmiştir. Askeri müdahalelerin hukuki şartlarına ve devletlerin egemenlik hakkı olan kendi topraklarında askeri kuvvet kullanabilmesine ve başkalarının bunu kullanmaması gerektiğine açıklık getirmeye çalışarak, Montevideo Sözleşmesine dikkat çekmiştir. Özellikle Rusya ve Finlandiya arasındaki sorunda, mahkemenin Finlandiya’yı haklı bulduğunu hatırlatmıştır.

Bir devletin, başka bir devlete askeri müdahalede bulunmasının, o devlete yardım maksatlı olabileceğini söylemiştir. BM’nin barışı koruma harekâtına olanak veren 51. maddeye dikkat çekmiş ve bu durumun, 51. maddedeki meşru müdafaa hakkına ve kolektif güvenlik esasına dayandığını belirtmiştir. Bu tür durumlarda, kabul eden devletin egemenliğine herhangi bir tecavüzün olup olmadığı durumunun ve gönderen devletin kendi gönderdiği kuvvetlerin anlaşmasının nasıl yapılacağının önemli hususlar olduğunu ifade etmiştir.

…