“Yurtdışı Askeri Varlık ve Dış Politikaya Etkisi” Online Paneli
Devletlerin yurtdışındaki askeri varlıkları, üs kurma veya kuvvet bulundurma tertibiyle uluslararası çıkarlarının korunmasında önemli bir stratejik araç olmuştur. Askeri kuvvetler, ülkelerin kendilerini, müttefiklerini ve dost çıkarlarını savunma kararlılığını sergilerken, kriz anında muharebe gücünü hızla yoğunlaştırma ve yönlendirme (konuşlandırma) kabiliyetini de sergilemektedir. Aynı zamanda bu askeri mevcudiyetler, devletlerin diplomasi ve ulusal güvenlik stratejisinin önemli bir yönüdür.
İkinci Dünya Savaşına kadar, büyük devletler yurtdışı askeri varlıklarını ağırlıklı olarak ekonomik çıkarlarını ve dış ticareti korumak, sömürge yükümlülüklerini yerine getirmek ve düşmanlıkların kendi toprakları veya nüfuz coğrafyalarına ulaşmasını önlemek için bir araç olarak kullanmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ise kazandığı avantaj ve öncellik durumu nedeniyle Transatlantik İttifakı’nın sahip olduğu bu tip askeri varlıklar, Varşova paktı ülkelerini kontrol altına almak ve komünizmin yayılmasını engellemek için kullanılmıştır.
21. yüzyıla girdiğimizde, uluslararası barışı ve istikrarı teşvik etmek ve düşmanları yok etmek amaçları ile yurtdışında askeri varlık bulunduran tüm ulusların küreselleşme fenomeni altında hareket alanı bulduğu görülmektedir. Bununla birlikte yeni ortaya çıkan uluslararası tehditlerle karşılaşıldıkça ve yeni hayati çıkarlar belirlendikçe bu varlıklara olan ihtiyaç sorgulanmaya başlanmıştır. Bu ileri konuşlandırılmış askeri duruş, önemli maliyetlere ve dezavantajlara yol açtığı ve ulusları güvenlik açıkları ile istenmeyen sonuçlara maruz bıraktığı gerekçeleriyle eleştirilmektedir.
Yurtdışı askeri varlık bulundurmada önde gelen Amerika Birleşik Devletleri, dünya çapında 70’ten fazla ülkede yaklaşık 800 askeri üs ile küresel güvenlik olgusunu kendi lehine yönlendirmeye çalışmaktadır. İngiltere, Fransa, Rusya ve Türkiye de kendi toprakları dışında askeri varlık bulunduran önde gelen ülkeler arasındadır. Ülkelerin doğrudan davet/ikili anlaşmalarla veya ülkeye/bölgeye müdahale etmek için ulusal kararla başka bir ülkeye kuvvet kaydırması, üs kurmasının yanında NATO, BM gibi uluslarüstü örgütlere üyeliklerinin getirdiği sorumluluklardan dolayı çatışmalı veya riskli ülkeler/bölgelerde barışı temin veya tesis için kuvvet bulundurduğu da bilinmektedir.
Tüm bu askeri hareketliliğin devlet politikası gereği olduğu bir gerçektir. Uluslararası Hukuk’un bağlayıcılığı temelinde huzur ve barış için yapılması öngörülen bu tip operasyonların devletlerin dış politikaları ile karşılıklı bir etkileşimi vardır. Dış politika aracı olan yurtdışı askeri varlık, ikili ve çok taraflı ilişkilerde, uluslararası konumlanmada ve hatta diğer devletler ile ikili ilişkilerde bile etkili olabilmektedir.
Bu sebeple “Yurtdışı Askeri Varlık ve Dış Politikaya Etkisi” Online Panelinde konunun teorik çerçevesi somut veri ve olaylar ile desteklenerek konuşulacak, yurtdışı askeri varlıkların bugünkü durumları ve gelecekleri incelenecektir.
Tartışılacak Konular:
- Yurtdışında Askeri Üs ve Kuvvet Bulundurmanın Temelleri
- Yurtdışı Askeri Varlığın Faydaları ve Eleştiriler
- Dış Politika Aracı olarak Askeri Varlık
- Yurtdışı Askeri Varlığın Amacına Ulaşma Durumu
- İkili ve Çok Taraflı İlişkilerde Yurtdışı Askeri Varlık
- Devletlerin Dış Politikasında Yurtdışı Askeri Varlık
Konuşmacılar
-
Doç.Dr. Fahri ERENELİstinye Üniversitesi EPAM Başkanı / Tuğg. (E)1980 yılında iktisat anabilim dalını başarı ile tamamlayarak Piyade subayı olarak Kara Harp Okulu’ndan, 1991 yılında Kurmay Subay olarak Kara Harp Akademisinden mezun olmuştur. 1993 yılında Silahlı Kuvvetler Akademisini bitirmiştir. 1996 yılında ABD’de Barış Gücü Operasyonları’nın planlanması ve uygulanması eğitimini almıştır. 2003 yılında Beykent Üniversitesinde Eğitim Yönetimi ve Denetimi alanında, 2017 yılında Yeni Yüzyıl Üniversitesinde İş Sağlığı ve Güvenliği alanında Yüksek Lisansını, 2006 yılında İstanbul Üniversitesinde İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalında Doktorasını, 2018 yılında İstanbul Üniversitesinde Sosyoloji lisans eğitimini tamamlamıştır. 1980-2010 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetlerinin çeşitli kademelerinde görev yapmıştır.2005 yılında Tuğgeneralliğe terfi etmiştir. Yaklaşık 8 yıl (Şırnak, Hakkari, Ağrı ve Tunceli) Terörle Mücadelede uygulayıcı ve planlayıcı olarak görev almıştır. 2 yıl süre ile Kıbrıs’ta cephe hattında görev yapmıştır. Azerbaycan’ın güvenlik stratejisine yönelik planın yapılması çalışmalarında yer almış ve Azeri subaylara Azerbaycan’da eğitim vermiştir. Hudut güvenliği çalışmalarında özellikle sistem ve malzeme tedarik ve sözleşme yönetiminde görev almıştır. Türkiye’nin Entegre Sınır Yönetimi Stratejinin Uygulanmasına Yönelik Ulusal Eylem Planı çalışmalarında yer almıştır. Milli Savunma Bakanlığında 3 yıl boyunca Silahlı Kuvvetlerin her türlü tedarik ve önemli silah, mühimmat, araç vb. proje faaliyetlerinin yürütüldüğü Tedarik Dairesinin Başkanlığı görevini sürdürmüştür. Kamu ihale mevzuatı çalışmalarında ve Planlama-Programlama ve Bütçeleme süreçlerinde yer almıştır. AKUT Arama Kurtarma Derneğinde, arama kurtarma çalışmaları konusunda eğitim almış ve uygulamalarda bulunmuştur. B sınıfı iş güvenlik uzmanıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği alanında birçok çalışmaları bulunmaktadır.2017 yılında Yönetim ve Strateji alanında Doçent olmuştur. Milli Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde, 10 yıldır Savunma Kaynaklarının Planlanması ve Yönetimi ile Güvenlik ve Strateji yüksek lisans dersleri vermektedir.
-
Dr. Naim BABÜROĞLUİstanbul Aydın Üniversitesi / Tuğg. (E)1977 yılında Kuleli Askeri Lisesi’nden, 1981 yılında Kara Harp Okulu’ndan mezun oldu. 1992 yılında Kara Harp Akademisi’ni, 1995 yılında Silahlı Kuvvetler Akademisi’ni bitirdi.
1992 KHA’den kurmay yüzbaşı olarak mezun olduktan sonra, Hakkari dağ ve komando tugay komutanlığında görev yaptı. Ardından, Kara Harp Akademisinde öğretim üyeliği ve Plan subaylığı görevlerini sürdürdü. 1995 yılında Silahlı Kuvvetler Akademisi’ni bitirdi. 1996-1997 yılında, Türk silahlı kuvvetlerini temsilen Kuveyt ve Irak‘ta Birleşmiş milletler askeri gözlemci subayı olarak görev yaptı.Naim Babüroğlu, 2001-2004 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı karargahında çalıştı. 2004-2006 yıllarında, Iğdır-Yüksekova arasında yaklaşık 300 kilometrelik sınırdan sorumlu Van Hudut alay komutanlığı görevini yaptı. 2006 yılında Tuğgeneralliğe yükseltildi ve 2006-2009 yılları arasına Manisa 1.Piyade Eğitim Tugay Komutanlığına atandı. 2009-2011 yıllarında Ege Ordusu Harekat Kurmay Yarbaşkanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı’nda Karargâh Subayı görevlerinde bulundu.
1996-1997 yılında, Kuveyt ve Irak‘ta Birleşmiş Milletler Gözlemci Misyonu’nda Askeri Gözlemci olarak görev yaptı. 1998-2001 yıllarında, Mons-Belçika‘da NATO Karargâhında Kuvvet Plan subayı görevinde bulundu. Tuğgeneral rütbesinde iken 2011 yılında emekli oldu. ABD Oklahoma Üniversitesinde İnsan İletişimi ve İlişkileri (Human Relations) konusunda Yüksek Lisans, Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde Tarih alanında Doktora yapmıştır.
-
Dr. Tolga SAKMANDİPAM Başkanı2010 yılında Kocaeli Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünü bitiren Tolga SAKMAN aynı yıl Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (SAREN) Uluslararası İlişkiler Yüksek Lisans Programına başladı ve “Türk Diasporası’nın Avrupa Siyasal Sistemine Katılım Süreçlerinin Analizi: Almanya, Hollanda, Belçika” konulu tezi ile mezun oldu. Hali hazırda İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünde doktora çalışmalarına Prof. Dr. Haluk ALKAN danışmanlığında yazdığı “Başkanlık Sisteminde Güvenlik Yönetimi” konulu tezi ile devam etmektedir.
2012 yılında Türk-Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) bünyesinde Uzman Yardımcısı unvanıyla başlayan görevine daha sonra Uzman ve son olarak da kurum bünyesinde kurulan Milli Savunma ve Güvenlik Enstitüsü’nde Temmuz 2018’e kadar Direktör olarak devam etmiştir. 2016 yılında Nişantaşı Üniversitesi’nde Rektörlük Koordinatörü ve Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünde Öğretim Elemanı olarak göreve başlayan SAKMAN Mayıs 2018’e kadar bu görevlerini sürdürmüştür. Diaspora, güvenlik ve Avrupa siyaseti konuları başta olmak üzere bugüne kadar 8 kitap/kitap bölümü ile 20 civarında bildiri çalışması hazırlamış, yurtiçi ve yurtdışında 20 civarında projede koordinasyon görevinde bulunmuştur.
Comments are closed.