Müttefikten Öte: Türkiye ve Katar Birbirini Tamamlayan Uluslar Olabilirler Mi?

27.04.2021

İttifaklar uluslararası sistemin belirgin bir özelliğidir. Yerel oyuncular arasında birden çok ve genellikle de iç içe geçmiş çatışmaların bulunduğu kırılgan Orta Doğu bölgesinde ise daha da belirgin bir hale gelmektedirler.  Bu perspektif yazısı, iki bölgesel aktör olan Katar ve Türkiye arasındaki gelişen işbirliğini ‘birbirini tamamlayan uluslar’ kavramının olası bir örneği olarak ele almaktadır. Bu kavrama uluslararası ilişkiler tahlillerinde bugüne değin nadiren değinilmiştir; ancak bu iki aktör arasında giderek derinleşen ve yoğunlaşan ilişkiler çerçevesinde tartışılmaya başlanması isabetli olacaktır. Kökleri ittifak yazınına dayanmakla birlikte, birbirini tamamlayan uluslar kavramı bir ya da birden fazla ülke arasında sadece geleneksel bir ittifak ilişkisine değil, bundan daha da öte ilişkilere vurgu yapar. Nachmani’nin aktarımına göre birbirini tamamlayan uluslar kavramı, 1950li yıllarda, Türkiye’ye yönelik olarak İsrail’deki politika yapıcılar arasında tartışılmaya başlanmıştır. İsrail’de yapılan tartışmalarda, Türkiye’nin geniş coğrafyası ve insan kaynakları ile nispeten küçük olan İsrail’in gelişmiş endüstriyel ve teknolojik birikimi aynı masaya konularak iki ulus birbirini tamamlayabilirdi (Nachmani 1987). Peki bugün aynı çerçeve Katar-Türkiye ilişkileri için de geçerli olabilir mi? Türkiye ve Katar, Orta Doğu’nun birbirini tamamlayan ulusları olabilirler mi? Müttefikler ile birbirini tamamlayan uluslar arasında ne fark vardır? Bunlara aşağıda değinilecektir.

Tarih boyunca ‘müttefik’ kavramına değişik anlamlar yüklenmiştir. Örneğin 18. yüzyılda, devletler arasındaki ittifaklar genellikle belirli süre ile sınırlı olan çıkar birliktelikleri olarak tanımlanmıştır. 19. yüzyılda ise, ittifaklar bir anlaşma ile resmi olarak düzenlenen ve casus foederis; yani karşılıklı verilen askeri taahhütlerin operasyonel duruma geçirileceği koşulları da içeren güvenlik işbirlikleri olarak anlaşılmıştır. Son zamanlarda ise resmi bir anlaşma ile düzenlememiş olsa bile fiili olarak neredeyse düzenlenmişçesine işleyen ittifakları da içeren daha yumuşak tanımlar yapılmaya başlanmıştır. Buradan hareketle bir müttefiklik ilişkisi kısaca; iki ya da daha çok devletin, daha güvenli olabilmek amacı ile aralarında belirledikleri ortak hedefleri, resmi ya da fiili olarak, ortaklaşa elde etme çabası olarak tanımlanabilir. Bu daha güvenli olma hedefi çerçevesinde devletler uluslararası sistem içerisinde göreli güç dağılımını ya kendi lehlerine ya da hasım olarak algıladıkları diğer devletlerin aleyhine değiştirmeye çalışacaklardır.

Bizden Haberdar Olun

Mail aboneliği başlatmak için mail adresinizi bizimle paylaşabilirsiniz.

    Paylaş
    Etkinlik Takvimi
    Ağustos

    Eylül 2023

    Ekim
    Pzt
    Sal
    Çar
    Per
    Cum
    Cmt
    Paz
    28
    29
    30
    31
    1
    2
    3
    Etkinlikler için Eylül

    1st

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    2nd

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    3rd

    Etkinlik Yok
    4
    5
    6
    7
    8
    9
    10
    Etkinlikler için Eylül

    4th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    5th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    6th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    7th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    8th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    9th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    10th

    Etkinlik Yok
    11
    12
    13
    14
    15
    16
    17
    Etkinlikler için Eylül

    11th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    12th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    13th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    14th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    15th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    16th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    17th

    Etkinlik Yok
    18
    19
    20
    21
    22
    23
    24
    Etkinlikler için Eylül

    18th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    19th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    20th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    21st

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    22nd

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    23rd

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    24th

    Etkinlik Yok
    25
    26
    27
    28
    29
    30
    1
    Etkinlikler için Eylül

    25th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    26th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    27th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    28th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    29th

    Etkinlik Yok
    Etkinlikler için Eylül

    30th

    Etkinlik Yok

    Diplomatik İlişkiler ve Politik Araştırmalar Merkezi

    Center for Diplomatic Affairs and Political Studies

    ‎مركز الشؤون الدبلوماسية والدراسات السياسية

    Centre des Affaires Diplomatiques et des études Politiques

    Центр дипломатических отношений и политических исследований

    外交事务与政治研究中心

    Back to top of page