Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) şu an 19 adet aktif olduğu iş birliği alanı görünmekle beraber üyeler arasında özellikle ekonomi ve ekonomiyle direkt ilgili konularda iş birliği söz konusudur. Bu 19 iş birliği alanı siyasi, ekonomik, gümrük, ulaştırma ve eğitim gibi alanlar başta olmak üzere çeşitli alanları içermektedir. Örgütün tam ve gözlemci üyelerinin politika uygulama alanları incelendiğinde, özellikle ekonomik ilişkiler ön plana çıkmaktadır. Gözlemci statüsü ve soydaş ilişkisinin olmaması dolayısıyla ilk bakışta üye ülkelerden daha farklı bir pozisyonda görünen Macaristan’ın dahi ekonomik iş birliğinde etkin olduğu görülmektedir. Günümüz neoliberal düzeninde, TDT üyelerinin de ekonomik iş birliğine artı bir önem atfetmesi şaşırtıcı değildir. Bunun yanı sıra güçlü ekonomik birlikteliklerin, güçlü siyasi birliktelikleri de beraberinde getirdiği bilinmektedir. O halde TDT gibi genç bir yapılanmanın ekonomik anlamda gelişim gösterip iş birliğini sağlaması, uluslararası arenada daha da etkin bir rol alabilmesi için önceliktir. TDT, üyelerini AB gibi kesin kanun ve kurallarla sınırlayan bir yapı değildir. İş birliğini önemseyen ve etki alanını giderek artıran fakat bunu yaparken üyelerinin egemenlik alanlarına karışmayan bir örgüttür. TDT üyelerinin ekonomik anlamda iş birliği yapması ve TDT’nin hedeflenen ekonomik büyüklüğe ulaşması, diğer iş birliği alanlarının geliştirilmesinde de öncü olacaktır. Bu sayede ilerleyen süreçte TDT’nin elinde uluslararası arenada daha fazla kart olacaktır.
SSCB’nin 1991 yılında dağılmasından sonra şu an TDT üyeleri olan; Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan bağımsızlıklarına kavuşmuştur. Sovyetler Birliğinden ayrıldıktan sonra Sosyalist düzenden farklı bir dünya ile karşılaşan Türk Devletleri, bu Yeni Dünyaya adaptasyonda çeşitli zorluklar yaşamıştır. Fakat Türkiye’nin de destek vermekten ve tecrübelerini paylaşmaktan çekinmemesi ile birlikte Türk Devletleri günümüzde bu sorunların pek çoğunu aşmış ve ilerlemeye devam eden bir duruş sergilemektedir. Birleşmiş Milletler’in 2020 verilerine göre Türkiye 720.098 milyon dolar, Kazakistan 171.082 milyon dolar, Macaristan 155.808 milyon dolar, Özbekistan 57.707 milyon dolar, Türkmenistan 42.845 milyon dolar, Azerbaycan 42.607 milyon dolar, KKTC 24.612 milyon dolar, Kırgızistan 7.736 milyon dolar Nominal GYSİH’ye sahiptir. Türkiye dünyanın en büyük 20 ekonomisini içeren G20 grubunun bir parçasıyken IMF tarafından diğer TDT üyelerinin de gelecek yıllarda ekonomisinin büyümesi beklenmektedir. Böylece son yıllarda Batı’dan Doğu’ya kayıyormuş gibi görünen ekonomik büyüme ivmesinin bölgesel bir girişim niteliği taşıyan TDT için de geçerli olduğunu söylemek mümkündür.
Serbest ticaret, TDT ve üyelerinin ilişkilerinde oldukça büyük önemdedir. TDT içerisinde Türkiye, üretim kapasitesi, imalat sanayii altyapısı ve rekabet gücü ile öne çıkmaktadır. Diğer Türk devletleri de özellikle enerji kaynakları ve ihracatçı konumlarıyla ekonomik açıdan gelişmeye açıktır. Kimlik bağı da bulunan TDT üyelerinin birbirlerini tamamlayan kaynak ve üretim güçleri, onları aynı zamanda oldukça uyumlu partnerler haline getirmektedir. Bu durum ekonomik ilişkilere de yansımaktadır.
…