Devrim Sonrası İran Dış Politikasında Değişen Güvenlik Algısı

1979 İran İslam Devrimi’ni takiben eden ülke içerisinde yaşanan rejim değişikliğinin dış politik söylemin değişmesi noktasında da etkili olduğu söylenebilir. Dış politikanın bir parçasını oluşturan güvenlik mefhumu da buna bağlı olarak dönüşüme uğramıştır. Özellikle güvenlik noktasında devrim sonrasında yaşanan değişimi inceleyeceğimiz çalışmanın ilk bölümünde güvenlik kavramını tanımaya çalışacağız. Güvenlik kavramını tanımaya çalışacağımız  ilk bölümün devamında, İran’da milli güvenlik algısının değişimi devrimden önce ve devrimden sonra olmak üzere iki alt başlık halinde incelenecek, ikinci bölümde ise günümüz İran’ının yurtiçindeki ve yurtdışındaki en önemli askeri gücü olan Devrim Muhafızları Ordusu; Türkçe, Farsça ve İngilizce kaynaklardan da yararlanılarak ele alınacaktır.

Giriş

Devletlerin esas vazifelerinden biri olan ve varlıklarını sürdürebilmeleri noktasında kilit role sahip olan milli güvenliğin tesisi konusu,  güvenlik mefhumunun tanımlanması ile beraber daha kolay hale gelecektir. Söz konusu kavramın genelgeçer bir tanıma sahip olmaması, ülkelerin bu minvalde güç kullanımını da etkilemektedir. Birçok araştırmacı tarafından halihazırda tartışmalı bir kavram olarak nitelendirilen güvenlik kavramı, en sade ve temel anlamı ile; devletlerin kendisine ve temel değerlerine dair çeşitli tehdit unsurlarından arınması durumu olarak tanımlanmakta olup aynı zamanda uluslararası siyasi düzeni oluşturan dış politika kavramının da bir parçası olarak zikredilmektedir. Bilhassa 2010 yılında başlayan Arap isyan hareketleri devamında Ortadoğu coğrafyasında devlet dışı aktörler ve milis yapılanmaların vuku bulması ile tekrar tartışmaların odak noktası haline gelen güvenlik ve tehdit nosyonlarının tanımsızlığı konusu, bölge ülkeleri açısından ciddi güvenlik endişelerine sebep olmuş ve kısa bir süre içerisinde küresel bir sorun haline gelmiştir. Söz konusu bölge ülkelerinden biri olan İran’ın hem oyun kurucu hem de oyuncu kimliği ile öne çıkan ender ülkelerden birisi olması Ortadoğu’ya İran perspektifinden bakmamızı gerekli kılan temel etkendir.